WOZ-waarde versus verkoopwaarde: wat is het verschil en waarom is het belangrijk?

Je ontvangt begin van het jaar een brief van de gemeente: je WOZ-waarde.
Maar dan hoor je van je makelaar dat je huis veel meer of juist minder waard is. Hoe kan dat?
De verwarring tussen WOZ-waarde en verkoopwaarde is groot, en dat is niet vreemd. Toch kan dat verschil duizenden euro’s schelen en invloed hebben op je hypotheek, belastingen en zelfs je plannen voor een verbouwing.

Ontdek stap voor stap het verschil tussen beide waarden en hoe je deze informatie slim kunt gebruiken. Bovendien laten we zien hoe je vandaag nog een digitale woningwaardering via Wizzer aanvraagt, zodat je direct weet wat jouw huis écht waard is.

Wat is het verschil tussen WOZ-waarde en verkoopwaarde?

De WOZ-waarde is de gemeentelijke schatting van je woning, vooral bedoeld voor belastingen. De verkoopwaarde daarentegen geeft de actuele marktwaarde weer: wat jouw huis nú zou opleveren bij verkoop.

Het verschil zit vooral in de peildatum en methode: de WOZ-waarde kijkt terug naar 1 januari van het vorige jaar en wordt berekend via een computermodel, terwijl de verkoopwaarde uitgaat van de huidige situatie, bepaald door een taxateur of makelaar na een inspectie. 

“Veel mensen denken dat de WOZ-waarde gelijkloopt met de verkoopwaarde van hun woning. In de praktijk ligt de WOZ echter vaak een stuk lager. Dat komt omdat een register-taxateur de woning niet van binnen heeft gezien. Er kan bijvoorbeeld zijn verbouwd, gemoderniseerd of uitgebouwd, of er is een nieuwe keuken of badkamer geplaatst.” Aldus Christa Borgers, NVM taxateur.

Wat is de WOZ-waarde?

De WOZ-waarde staat voor Waardering Onroerende Zaken en is de officiële woningwaarde die jaarlijks door de gemeente wordt vastgesteld voor elk huis in Nederland. Deze waarde speelt een belangrijke rol bij het bepalen van gemeentelijke belastingen, zoals de onroerendezaakbelasting (OZB), maar ook het eigenwoningforfait voor de inkomstenbelasting, waterschapsheffingen en soms erf- of schenkbelasting.

Peildatum: altijd een stap terug in de tijd

Voor de aanslag van 2025 gebruikt de gemeente bijvoorbeeld de marktwaarde van 1 januari 2024 als referentiepunt. Dat betekent dat de WOZ-waarde altijd minstens één jaar achterloopt op de actuele marktprijs.

Hoe wordt de WOZ-waarde berekend?

Volgens de Waarderingskamer gebruikt de gemeente hiervoor een computermodel. Dat model vergelijkt jouw woning met soortgelijke huizen in de buurt, kijkt naar recente verkoopprijzen en past daar correcties op toe.

Belangrijk om te weten: de gemeente komt niet bij je thuis kijken. Inpandige verbeteringen, zoals een nieuwe keuken of een uitbouw, worden meestal niet meegenomen in de WOZ-waarde.

Kortom: de WOZ-waarde geeft een officiële, jaarlijkse indicatie van de waarde van je woning voor belastingdoeleinden, maar zegt minder over wat je huis vandaag daadwerkelijk op de markt zou opleveren.

Wat is de verkoopwaarde (marktwaarde)?

De verkoopwaarde, ook wel marktwaarde, is wat je woning vandaag waard is op de vrije markt.
Een taxateur of makelaar bepaalt deze waarde na een grondige beoordeling van:

• De ligging, grootte en staat van onderhoud
• Inpandige afwerking (badkamer, keuken, isolatie)
• Energielabel en verduurzamingen
• Vraag en aanbod in de wijk

De verkoopwaarde gebruik je wanneer je:

• Je huis wilt verkopen
• Een nieuwe hypotheek wilt aanvragen
• Je hypotheek wilt verhogen of oversluiten 

Handig om te weten: bij het aanvragen van een hypotheek mag je meestal 100% van de marktwaarde lenen, of 106% als je gaat verduurzamen.

“Als register-taxateur zie ik regelmatig dat woningen die aan de buitenkant identiek lijken, van binnen totaal verschillend zijn. Soms zijn bijvoorbeeld slaapkamers samengevoegd, waardoor de woning ineens een andere doelgroep aanspreekt. Ook komt het voor dat een huis volledig is aangepast aan de smaak van de eigenaar, terwijl die niet aansluit bij wat de meeste kopers zoeken.” Christa Borgers, NVM taxateur.

Wat is de verkoopwaarde of marktwaarde?

De verkoopwaarde, ook wel marktwaarde, laat zien wat je woning vandaag écht waard is op de vrije markt. Een taxateur of makelaar bepaalt deze waarde na een grondige inspectie van je huis. Daarbij kijken ze naar de ligging, de grootte, de staat van onderhoud en de afwerking, zoals keuken, badkamer en isolatie. Ook het energielabel en verduurzamingen tellen mee, net als de actuele vraag en het aanbod in de buurt.

De marktwaarde is belangrijk wanneer je je huis wilt verkopen, een nieuwe hypotheek wilt aanvragen of je hypotheek wilt oversluiten of verhogen. Bij een hypotheek kun je meestal tot 100% van de verkoopwaarde lenen, en soms zelfs 106% als je investeert in verduurzaming.

Waarom verschilt de WOZ-waarde van de verkoopwaarde?

De WOZ-waarde en de verkoopwaarde van een woning zijn zelden hetzelfde. Het verschil zit hem in de berekeningswijze én in welke onderdelen van je woning wél worden meegeteld en welke juist niet. Met andere woorden: niet alles wat jouw huis vandaag waardevol maakt, zie je terug in de WOZ.

Inpandige kenmerken worden niet meegenomen in de WOZ

Bij het bepalen van de WOZ-waarde kijkt de gemeente vooral naar externe kenmerken en vergelijkbare woningen in de buurt. Verbouwingen of verbeteringen binnen je huis tellen meestal niet mee. Denk aan een gloednieuwe keuken, een luxe badkamer, een uitbouw of een verbeterd energielabel.

Bij de verkoopwaarde daarentegen kijkt een taxateur juist wel naar deze inpandige kenmerken. Een woning met een moderne keuken, zonnepanelen of een warmtepomp is simpelweg meer waard dan een vergelijkbaar huis zonder deze verbeteringen.

Voorbeeld: stel dat de WOZ-waarde van je huis €320.000 is. Na een nieuwe badkamer, isolatie en een warmtepomp kan de verkoopwaarde gemakkelijk oplopen tot €380.000 of meer.

Achterstand door peildatum

Een andere reden voor verschil is de peildatum van de WOZ-waarde. Zoals we eerder noemden wordt voor de aanslag 2025 de waarde op 1 januari 2024 gebruikt. Dat betekent dat de WOZ altijd minimaal een jaar achterloopt op de actuele markt.

In een stijgende woningmarkt ligt de WOZ-waarde vaak lager dan de huidige verkoopwaarde, terwijl in een dalende markt de WOZ juist iets te hoog kan uitvallen. De CBS-data over verkoopprijzen laat zien hoe woningprijzen door de jaren heen zijn veranderd. Het grootste verschil tussen WOZ en verkoopwaarde zie je meestal in periodes van snelle stijgingen.

Hoeveel procent verschilt de WOZ-waarde van de verkoopwaarde?

Gemiddeld ligt de WOZ-waarde lager dan de werkelijke verkoopwaarde. Dat komt omdat de WOZ terugkijkt naar de situatie van het vorige jaar en recente verbeteringen of veranderingen in de markt buiten beschouwing laat. Het exacte percentage is afhankelijk van hoe sterk de woningmarkt is gestegen (of gedaald).

In drukbevolkte steden zoals Amsterdam of Utrecht kan het verschil groter zijn. Voor huiseigenaren kan dit zomaar tienduizenden euro’s schelen bij verkoop of hypotheekaanvraag.

Bezwaar maken tegen je WOZ-waarde

Vind je dat de WOZ-waarde van je woning te hoog is? Dan kun je binnen zes weken na ontvangst van de WOZ-beschikking bezwaar indienen bij je gemeente.

Een bezwaar is vooral zinvol als jouw WOZ-waarde duidelijk hoger ligt dan vergelijkbare woningen in de buurt. Door een lagere WOZ kan je jaarlijks honderden euro’s besparen op belastingen zoals de OZB of waterschapsheffingen.

Wil je een goede onderbouwing? Vergelijk dan je woning met soortgelijke huizen via het WOZ-waardeloket van de Rijksoverheid. Zo krijg je een overzicht van verkoopprijzen en WOZ-waardes in je omgeving, wat je bezwaar aanzienlijk versterkt.

Expert tip: “Vraag ieder jaar, zodra je de WOZ-waarde ontvangt, ook het bijbehorende rapport op. Zo zie je precies met welke woningen jouw huis is vergeleken, ook als de WOZ-waarde prima lijkt te kloppen. Mocht de waarde later afwijken, dan kun je altijd terugvallen op die eerdere referentiewoningen.”

Overwaarde gebruiken voor hypotheek verhogen

Wanneer de verkoopwaarde van je woning hoger ligt dan de WOZ-waarde, kan dit betekenen dat je overwaarde hebt opgebouwd. Die overwaarde kun je slim inzetten om je hypotheek te verhogen, bijvoorbeeld voor een verbouwing of de aankoop van een tweede woning.

Belangrijk om te weten: banken kijken bij het bepalen van je leenruimte altijd naar de actuele marktwaarde, niet naar de WOZ-waarde.

Tip: overweeg hoe je de overwaarde het meest effectief inzet, bijvoorbeeld voor energiebesparende maatregelen of waardevolle verbeteringen die de woning nog aantrekkelijker maken.

Wat als je WOZ-waarde hoger is dan de verkoopwaarde?

Dit scenario komt vooral voor in een dalende woningmarkt. Omdat de WOZ-waarde wordt gebaseerd op prijzen van het voorgaande jaar, kan het zijn dat je huis toen meer waard was dan nu. Het gevolg? Je betaalt belastingen over een te hoge waarde.

In zo’n situatie kan bezwaar maken vaak verstandig zijn. Begin met het vergelijken van je woning met recent verkochte vergelijkbare woningen in je buurt. Via het Kadaster of buurtdata krijg je een actueel beeld van de koopsommen.

Kortom: een hoge WOZ in een dalende markt betekent niet dat je huis écht zoveel waard is, maar wel dat je mogelijk te veel belasting betaalt,check dus altijd de actuele marktgegevens.

Expert tip: Schakel altijd een lokale taxateur in. Zo weet je zeker dat de waarde van je woning realistisch en actueel wordt bepaald.

Regionale verschillen in WOZ vs verkoopwaarde

Het verschil tussen WOZ-waarde en verkoopwaarde verschilt sterk per regio. In grote steden zoals Amsterdam en Utrecht lopen de huizenprijzen vaak sneller op. Daardoor kan de WOZ-waarde van vorig jaar flink achterlopen bij de actuele marktwaarde, wat het verschil groter maakt.

In landelijke gebieden daarentegen blijft de woningmarkt over het algemeen stabieler, waardoor de WOZ en verkoopwaarde dichter bij elkaar liggen. CBS prijsindex bestaande koopwoningen laat zien dat stedelijke woningprijzen de afgelopen jaren duidelijk harder zijn gestegen dan in kleinere gemeenten of dorpen.

Impact van marktdynamiek op het verschil

De woningmarkt staat nooit stil, en dat zie je direct terug in het verschil tussen WOZ-waarde en verkoopwaarde. Afhankelijk van de marktfase kan dit verschil flink variëren.

In een stijgende markt loopt de WOZ-waarde vaak achter, omdat deze gebaseerd is op prijzen van het voorgaande jaar. De actuele verkoopwaarde ligt dan een stuk hoger.

In een dalende markt kan het juist andersom zijn: de WOZ-waarde blijft soms te hoog, terwijl de marktwaarde van woningen daalt.

In een stabiele markt liggen beide waardes dichter bij elkaar en is het verschil minimaal.

Praktisch inzicht: deze kennis helpt je om je WOZ-beschikking beter te interpreteren. Verwacht niet dat WOZ en verkoopwaarde ooit precies gelijk zullen zijn. Marktdynamiek zorgt altijd voor enige discrepantie.

De waarde van jouw woning laten bepalen

Wil je weten wat jouw woning vandaag écht waard is? Er zijn drie manieren om dit vast te stellen, elk met zijn eigen voor- en nadelen:

1. WOZ-waarde opzoeken 

   Via het WOZ-waardeloket van de Rijksoverheid zie je de officiële gemeentelijke schatting van je huis. Handig als je snel een indicatie wilt, bijvoorbeeld voor belastingdoeleinden.

2. Professionele taxatie aanvragen
   Een erkende taxateur bezoekt je woning en stelt een officieel taxatierapport op. Dit is de meest betrouwbare manier om de actuele verkoopwaarde vast te stellen, bijvoorbeeld bij een hypotheekaanvraag of verkoop. De duur van de taxatie is langer dan een online woningwaardering.
3. Digitaal waarderen (ook wel desktoptaxatie genoemd)
   Met een digitale waardering via Wizzer krijg je binnen 4 uur een gevalideerde waarde, zonder dat iemand bij je thuis langs hoeft te komen. Dit is ideaal als je snel duidelijkheid wilt bij het opnemen van overwaarde, het verkopen of kopen van een woning, of het aanvragen/verhogen van een hypotheek.

Tip: Wil je snel duidelijkheid zonder gedoe? Bekijk dan hoe Wizzer werkt en ontdek of Wizzer voor jou geschikt is.

Veelgestelde vragen over WOZ waarde vs verkoopwaarde

Wat betekent WOZ-waarde precies?
De WOZ-waarde is de geschatte marktwaarde van je woning op 1 januari van het voorgaande jaar, vastgesteld door de gemeente voor belastingdoeleinden.

Waarom is de verkoopwaarde vaak hoger dan de WOZ-waarde?
Omdat de WOZ met een jaar vertraging wordt berekend en geen rekening houdt met inpandige verbeteringen of actuele marktdynamiek.

Hoeveel mag mijn hypotheek zijn op basis van de verkoopwaarde?
Je mag tot 100% van de marktwaarde lenen, of 106% bij verduurzaming.

Wat kan ik doen als mijn WOZ-waarde te hoog is?
Maak binnen zes weken bezwaar bij de gemeente. Controleer vergelijkbare woningen via het WOZ-waardeloket of het Kadaster.

Hoe kan ik snel de waarde van mijn huis weten?
Met de online woningwaardering van Wizzer ontvang je binnen 4 uur een gevalideerd rapport voor €95. Handig als je een hypotheek wilt aanvragen of oversluiten.